ÖNCEKİ dönem Afyonkarahisar Milletvekili Müjdat Kayayerli’nin daveti ile Grand Ankara Hotel’in Kristal salonunda ‘Kırım Tatar Kültür Dernekleri Federasyonu, Kırım Kalkınma Vakfı’nın düzenlediği etkinlikteydik.
Balıkesir’de bir Kırımlılar mahallemiz vardır. 4 dönem Adalet Partisi Balıkesir milletvekilliği, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı yapan Ahmet İhsan Kırımlı; Kırım Tatarları tarafından gururla anlatılan bir isim, adına faaliyette olmasa da bir hastane olduğu anlatıldı.
Etkinlik önce ülkemizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına saygı duruşu ardından ‘Milli marşımız’, ‘Rus Milli marşı’ (Rus Milli Marşı da oldukça uzunmuş!) ve ‘Kırım Milli Marşı’ ile başladı.
Nasıl olsun eki gardaş birbirini körmesin?
Onlar içün ökünmesem, muğyamasam, yaşasam
Közlerimden aqqan yaşlar derya deniz qan bolsun.
Ant etkenmen şu qaranğı yurtga şavle sepmege,
Nasıl bolsun bu zavallı qardaşlarım inlesin?
Bunu körüp buvsanmasam muğaymasam, yanmasam
Yüregimde qara qanlar qaynamasın, qurusun.
Ant etkenmen, söz bergenmen millet içiün ölmege
Bilip,körüp, milletimnin köz yaşını silmege.
Bilmey körmey, bin yaşasam, qurultaylı han bolsam,
Kene bir kun mezarcılar kelir meni kömmege.
Biz Kırım dendiğinde; Kırım Savaşı (1853-1856) sırasında, savaş maliyetlerini karşılamak için Osmanlı’nın savaşta müttefikleri olan Fransa ve İngiltere ile 1854 ve 1855 borç anlaşması imzalamasını zorunlu kıldığını, Osmanlı’nın Balta Limanı Anlaşmasını imzaladıktan sonra dış borçlanmaya girmesinin önünün açılması olarak hafızalarımıza yer etmesini biliriz.
Program iki günlük zengin bir programdı, ‘’Bugünkü Kırımın Gerçekleri’’ ve Kırım Tatar Halk Sanatı sergilerinin açılışıyla başladı.
Programda olduğu halde Rusya Büyükelçisi Aleksey Yerşov ve Prof. İlber Ortaylı yoklardı.
Kırım Tatar delegasyonu başkanının konuşmasıyla, Kırım Kalkınma Vakfı Başkanı Ünver Sel’in önemli mesajlar içeren konuşmaları dikkat çekiciydi.
15 dakikalık Kırım Tatarlarının yaşamı ve kültürel özellikleri hakkında film gösterisi.
Kırım’lılar Rusya’nın bir parçası olmaktan memnun. Ukrayna döneminde ciddi sıkıntılar, acılar yaşanmış. Kırım Cumhuriyeti’nde Kırım Tatar dilinde yüksek ve orta eğitimin gelişmesini anlatan Tevriya Akademisi V. İ. Vernadski Kırım Federal Üniversitesi’nin Kırım Tatar filoloji bölüm Profosörü Lemra Selendili kendi okul yıllarında Kırım Tatar çocuklarının yok sayıldığını, müfettiş olduktan sonra gittiği okulda aynı yok saymanın, aynı öğretmenlerin devam ettiğini, Kırım Tatar sınıfının kapatılarak tuvalet yapıldığını gururla anlatan o yöneticiyi görevden aldığını anlattı.
‘’İsmail Gaspıralı ve günümüzdeki insanlar” filmini çeken Rus Profesör Yevgeni Kojokin Kırım Tatarlarına bir Rus olarak saygı gösterdiklerini söyledi.
İsmail Gaspıralı Kırımtatarları için çok şey ifade ediyor. Kırımtatarları için bir kahraman. İsmail Gaspıralı adına medya merkezi faaliyette ve adına müze kurulmuş.
Geniş katılımlı delegasyon üyeleriyle iki günlük zengin bir tanıtım/kültür programı.
Müjdat Kayayerli’nin ‘’KIRIM’DA TÜRK İŞ DÜNYASI VE YATIRIM OLANAKLARI’’ konuşmasında, Kırım’ın başta Türk iş insanları olmak üzere yatırımcı beklediği; tarım, hayvancılık, balıkçılık (kalkan balıkların yumurtlama bölgesi Kırım’mış), madencilik endüstrisi, turizm (kıyı ve sağlık turizmi), kömür, demir, magnez ve alçı taşı yer altı kaynakları bulunduğu.. Üzüm bağlarının yaygın olduğu, şarap, şampanya ve konyak üretim tesisleri, parfüm ve ilaç sanayinde kullanılmak üzere çiçek yetiştirildiği ve de yatırımcıları beklediği anlatıldı.
Kırım Rusya Federasyonu’na katıldıktan sonra Simferopol havaalanı genişletilerek hizmete girmiş. Ulaşımın Moskova üzerinden sağlandığı, Kırım Rusya olduktan sonra yol inşaatları hızlanmış yakında 2 adet elektrik santrali hizmete girmesi bekleniyor.
Türkiye ve Rusya Federasyonu arasında ticaret hacmini 100 milyar ABD dolarına çıkarılması için Erdoğan ve Putin arasında sağlanan mutabakatta Kırım’ın yaklaşık ticaret hacmi 1 milyar ABD doları olduğu bütün hedefin bunun daha da yüksek rakamlara çıkarılması.
Kırım’da rüzgar ve güneş enerji yatırımları, seracılık, büyük ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği, gıda paketleme, sağlık ve kıyı turizm yatırımları cazip iş alanları olduğu. Fransa, İtalya, Yunanistan, Almanya, Norveç, Hindistan, Kazakistan ve Çin gibi ülkelerin iş insanlarının Kırım’a ziyaretlerinin arttığı görülmektedir.
‘’Haytarma’’ Kırım Tatar milli dans ve şarkı konseri.
Halk nağışları.
Kırım Tatar devlet akademik müzik ve dramatik tiyatrosu ‘’Arşin mal alan’’ gösterisi.
Hafta sonu Ankara’da Kırımtatar esintisini yaşadık…
